صفحه ۳۵۸

هر که در خردیش ادب نکنند ____ در بزرگی فلاح ازو برخاست
چوب تر را چنانکه خواهی پیچ ____ نشود خشک، جز به آتش، راست گلستان، باب هفتم، در تأثیر تربیت، حکایت 3، ص 230.

در پرورش فرزند باید از روشهای نو و تازه بهره گرفت و وی را چنان تربیت نمود که فرزند زمان خویشتن گشته و با گذشت زمان و پدیدار شدن شرایط جدید بتواند در جامعه نقش مثبت و سازنده ای داشته باشد؛ حضرت علی (ع) می‎فرمایند: "لا تقسروا أولادکم علی آدابکم فانهم مخلوقون لزمان غیر زمانکم"ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، الحکم المنسوبة، ج 20، ص 267، حکمت 102. یعنی: فرزندان خویش را بر آداب و روشهای زندگی خویش مجبور نکنید، زیرا آنها برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده اند.

ناگفته نماند بهترین روش تربیتی آن است که در کلام حضرت علی (ع) به آن اشاره شده: "ولیکن تأدیبه بسیرته قبل تأدیبه بلسانه"وسائل الشیعة، باب 10 از ابواب الامر والنهی، ح 6، ج 16، ص 151. یعنی: پیش از آن که با گفتار بخواهد دیگری را تربیت نماید با رفتار و اعمال درست خویش وی را تربیت نماید.

چو بد ناپسند آیدت خود مکن ____ پس آنگه به همسایه گو بد مکن

پدر و مادری که می‎خواهند مثلا فرزندشان به آنها و دیگران هنگام برخورد و ملاقات سلام کند باید از خود شروع نمایند، و هر کدام هنگام ورود به خانه به دیگری و حتی به کودک خردسالشان سلام کند؛ پیامبراکرم (ص) می‎فرمایند: پنج خصلت و ویژگی را تا آخر عمر ترک نخواهم کرد، سپس یکی از این پنج خصلت را سلام نمودن بر کودکان شمرده و می‎فرمایند: من این کار را انجام می‎دهم تا پس از من به صورت فرهنگ و سنت درآید.همان، باب 35 از ابواب احکام العشرة، ح 1، ج 12، ص 62.

سوم: تعلیم و آموزش؛ فراهم نمودن اسباب تحصیل فرزند و آشنایی وی با معارف دینی و فراگیری قرآن و مسائل حلال و حرام یکی دیگر از وظایف والدین در

ناوبری کتاب