صفحه ۱۶۵

صورت باید خمس ارثی را که از او می‎برد بپردازد و بنابر احتیاط مخارج سالیانه را هم از آن کم نکند.

ب - بنابر احتیاط واجب در صورتی که بداند به آن مال خمس تعلق گرفته و میت خمس آن مال را نپرداخته است یا شک دارد که میت خمس آن را پرداخته یا نه.

ج - چنانچه وارث بداند میت خمس بدهکار است.

ولی در صورت دوم و سوم اگر میت شیعه نبوده و به خمس اعتقاد نداشته و وارث او شیعه باشد، دادن خمس واجب نیست.

(مسأله 3) مهریه ای که زن می‎گیرد خمس ندارد؛ هر چند خوب است خمس آن را بدهد.

(مسأله 4) زنی که در اثر شاغل بودن درآمدی دارد و از طرفی شوهرش مخارج او را می‎پردازد، باید آخر سال خمس درآمد خود را بدهد؛ همچنین اگر شوهر ندارد یا شوهرش مخارج او را نمی دهد و خود دارای درآمدی باشد، چنانچه چیزی از مخارج سالیانه اش زیاد بیاید باید خمس آن را بپردازد؛ بلکه هر گونه فایده و درآمدی که زن به دست می‎آورد و ملک او می‎شود - هر چند به صورت کسب نباشد - و نیز حقوقی را که دولت یا مؤسسه ای به عنوان بازنشستگی به او می‎دهند، چنانچه از مخارج سالیانه اش اضافه بیاید باید خمس آن را بپردازد.

(مسأله 5) آنچه از منافع کسب و شغل خود در بین سال به مصرف خوراک و پوشاک و اثاثیه و خرید منزل و عروسی و جهیزیه مورد نیاز دختر و مخارج ازدواج پسر و زیارت و خیرات و میهمانداری و تشریفات منزل و مانند اینها می‎رساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد و زیاده روی هم نکرده باشد خمس ندارد؛ همچنین آنچه را به مصرف نذر و کفاره می‎رساند و نیز مالی را که به کسی می‎بخشد یا جایزه می‎دهد، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد از مخارج سالیانه حساب می‎شود و خمس ندارد.

(مسأله 6) هر گاه انسان نتواند یکجا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد هر سال مقداری از آن را تهیه نماید، یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از

ناوبری کتاب