در قرآن کریم پس از آن که به اهل ایمان دستور روزه گرفتن را میدهد بلافاصله فلسفه این عبادت انسان ساز را در یک جمله کوتاه و پر محتوا چنین بیان میکند: (لعلکم تتقون)سوره بقره (2): آیه 183. یعنی: "شاید پرهیزکار شوید".
حضرت فاطمه زهرا(س) در بیان فلسفه واجب کردن روزه میفرمایند: "والصیام تثبیتا للاخلاص"خطبه حضرت فاطمه زهرا(س)، صص 118 - 119. یعنی: خداوند روزه را به خاطر تثبیت و تأکید اخلاص بر بندگانش واجب نمود.
روزه مثل نماز و حج نیست که شخص کارهایی را انجام دهد، بلکه در روزه انسان باید از خوردن و آشامیدن و برخی کارهای دیگر خودداری نماید، پس کمتر توجه مردم را به خود جلب میکند و طبیعی است که ریا و تظاهر در آن کمتر راه پیدا میکند، و بر این اساس کسانی که روزه میگیرند در بیشتر موارد قصدشان رضای خداست. و شاید به همین جهت در حدیث آمده است که خداوند پاداش روزه دار را خودش میدهد.
در روایتی که از حضرت رضا(ع) در بیان فلسفه روزه وارد شده آمده است: "به مردم دستور روزه داده شد تا سختی گرسنگی و تشنگی را چشیده و از آن پی به فقرشان در قیامت ببرند؛ و نیز به خاطر این که روزه دار در مقابل خداوند خاشع و خاضع گشته و به واسطه استقامت در برابر سختی گرسنگی و تشنگی مستحق ثواب الهی شود، به علاوه این که روزه هوسها و شهوتها را از بین میبرد...".وسائل الشیعة، باب 1 از ابواب وجوب الصوم و نیته، ح 5، ج 10، ص 9.
.jpg)
